เทพี อโฟรไดท์ หรือ วีนัส (Venus) เป็นเทพีที่มีความสำคัญต่อมนุษยสัมพันธ์มากที่สุด เพราะเทพีนี้เป็นเทพีแห่งความรักและความงาม มีอานุภาพทำให้เทวดาและมนุษย์ทั้งหลายลุ่มหลง รวมทั้งสามารถลบล้างความฉลาดของคนฉลาดให้กลายเป็นคนโง่ได้ในทันที และเทพธิดามักจะดูถูกและหัวเราะเยาะคนที่ตกอยู่ภายใต้อำนาจของเธอ
แอโฟรไดที ต้นกำเนิดของเทพีอโฟรไดท์นั้นค่อนข้างยาวนาน ซึ่งอาจจะไปไกลกว่าตำนานกรีกก็ได้ ทั้งนี้เพราะ อโฟรไดท์มีต้นกำเนิดมาจากซีกโลกตะวันออก และเทพีองค์นี้ถือเป็นเทพีองค์แรกของชาวฟีนิเชียน ที่เข้ามายึดครองดินแดนจำนวนมากในตะวันออกกลาง ตามตำนานเล่าว่าเทพธิดาเป็นหนึ่งเดียวกับเทพธิดาแห่งอัสซีเรียและบาบิโลเนีย มีชื่อเรียกว่า อิชตาร์ (Ishtar) และยังถือเป็นหนึ่งเดียวกับเทพีซีโร-ฟีนิเชียน มีชื่อเรียกว่า Astarte (แอสทาร์ต) เช่นกัน ด้วยเหตุผลที่กล่าวมา ด้วยเหตุนี้เทพีอโฟรไดทีจึงถือเป็นเทพีที่สำคัญมากมาแต่โบราณกาล
เทพี อโฟรไดท์ (ต่อ)
เทพี อโฟรไดท์ มหากาพย์อีเลียดของโฮเมอร์ยกย่องเทพีอโฟรไดท์เป็นเทพีของซุสและมีพระมารดาเป็นเทพีไดโอนี (Dione) แต่บทกวีที่พบในชั้นหลังกล่าวว่าเทพีอโฟรไดต์เกิดขึ้นจากฟองทะเล เนื่องจากคำว่า Aphros ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของชื่อเทพธิดานั้นแปลว่า “โฟม” ในภาษากรีก จึงเชื่อกันในภายหลังว่าบ้านเกิดของเทพธิดาน่าจะอยู่ในทะเลนอกเกาะ Cythera จากนั้นเธอก็ถูกคลื่นพัดพาไปยังไซปรัส ทำให้ทั้งสองเกาะเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่มีประวัติศาสตร์ ความเป็นมาเกี่ยวกับเทพธิดา และบางครั้งเทพธิดาก็ถูกเรียกอีกสองชื่อตามชื่อเกาะทั้งสอง คือ Cytherea (ไซเธอเรีย) และ Cyprian (ไซเปรียน)
จากที่ฉันเล่ามาเทพีอโฟรไดท์ถูกคลื่นซัดไปเกยตื้นที่เกาะไซปรัส ซึ่งขณะนั้นมีเทพยดาผู้รักษาทวารแห่งเขาโอลิมปัสให้ช่วยลงมาพาเทพีเดินทางขึ้นไปยังสภาเทพเมื่อถึงสภาเทพแล้วเทพทั้งปวงก็ตกตะลึงในความงามของ เทพธิดาเป็นอย่างมาก และต่างก็อยากได้เทพีอโฟรไดท์มาเป็นคู่ครอง ไม่เว้นแม้แต่ซุสที่หวังจะได้เทพีเช่นกัน แต่เพราะเทพีไม่เต็มใจที่จะเป็นสนมด้วย ทำให้พระนางโปรดให้เทพีอะโฟรไดทีแก่เทพเฮเฟสทัสซึ่งเป็นเทพที่ไม่สมส่วน และมีเศษสตางค์ นี่เป็นการตอบแทนบุญคุณของเฮเฟสทัสในการเสนอโทษประหาร และในขณะเดียวกันก็ลงโทษ Hephaestus เนื่องจากเธอไม่สนใจ Zeus
เทพอโฟรไดท์ เทพกรีก
เทพเจ้า-กรีก โรมัน ทั้งหมด อย่างไรก็ตามเทพองค์แรกที่ Hephaestus มีเพศสัมพันธ์ด้วยคือ Ares หรือ Mars ซึ่งถือว่าเป็นเทพเจ้าแห่งสงคราม และเป็นบุตรของ Zeus เทพแห่งเทพีฮีราที่ทั้งสองแอบมีสัมพันธ์สวาทกัน และทำให้ Aphrodite มีบุตรชายสองคนและบุตรสาวหนึ่งคน ลูกของ Aphrodite มีชื่อว่า ‘Eros’ (กามเทพ), ‘Anteros’ และ ‘Hermione’ หรือ Har Harmonia(ฮาร์โมเนีย)’ ตามลำดับ โดยที่เฮอร์ไมโอนี่ได้แต่งงานกับ Cadmus (แคดมัส) ซึ่งทำหน้าที่สร้างเมืองธีบส์ขึ้นมา และเป็นพี่ชายของนางยูโรปาด้วย ซึ่งแกะโดยซูดังที่ได้กล่าวไปแล้วในตอนต้น
เรื่องราวความรักของอโฟรไดท์ เทพีแห่งความงามยังไม่จบลงเพียงแค่นั้น เพราะความงามของเทพธิดาทำให้นางมีเสน่ห์ไปทั่วทวยเทพหรือมนุษย์ เช่น เมื่ออะโฟรไดทีมีความสัมพันธ์ฉันชู้สาวกับเฮอร์มีส จนกระทั่งให้กำเนิดบุตรชายชื่อเฮอร์มาโฟรดิทัส (Hermahroditus) ออกมาในด้านความสัมพันธ์กับมนุษย์ธรรมดา เทพีอโฟรไดท์ยังแอบมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับมนุษย์เดินดินอีกด้วย เช่น เมื่อเทพีอโฟรไดท์แอบหลงรักเจ้าชายแอนคีซีส (Anchises) ชาวทรอย จนให้กำเนิดโอรสครึ่งมนุษย์ครึ่งเทพ ตั้งชื่อให้มันว่า เอเนียส (เอเนียส) ซึ่งเขาถือเป็นบรรพบุรุษของชาวโรมันทุกคน และที่โด่งดังและอื้อฉาวที่สุดก็คงจะเป็นเทพีอะโฟรไดทีแอบไปหลงรักอิเหนาสุดหล่อแห่งยุค ตามเรื่องที่จะเล่าต่อไปนี้
เทพอโฟรไดท์ เทพกรีก (ต่อ)
สัญลักษณ์ เทพกรีก วันหนึ่งขณะที่เทพีอโฟรไดท์กำลังเล่นกับอีรอส บังเอิญถูกลูกศรของอีรอสทิ่มเข้าที่อุระ และแม้ว่าอุบัติเหตุครั้งนี้จะทำให้บาดเจ็บเพียงเล็กน้อย แต่ด้วยอานุภาพของลูกศรพิษก็เพียงพอที่จะทำให้เทพีผิดไปจากพลังนี้ และยังไม่สายเกินไปที่แผลจะหาย เทพธิดาได้พบกับอิเหนา (อิเหนา) ชายหนุ่มที่พเนจรอยู่ในป่า ด้วยอานุภาพของลูกศรอีรอสทำให้เทพีเกิดความหลงใหลในตัวอิเหนา จนอดใจไว้ไม่อยู่ เทพธิดาจึงรีบลงมาจากสวรรค์เพื่อไปหาอิเหนา เพื่อหวังจะสนิทสนมกันตลอดไป อิเหนาไปแห่งหนใด เทพีอโฟรไดท์จะตามไปทุกวิถีทาง ด้วยเหตุที่เทพีอโฟรไดท์หลงใหลและเป็นห่วงอิเหนามาก จนจำไม่ได้ว่าที่ใดเคยโปรดให้เทพีอะโฟรไดทีติดตามอิเหนาไปในป่าตลอดเวลาและยังคอยตักเตือนเอาอกเอาใจและสั่งให้อิเหนาออกล่าทุกครั้งมิให้เสี่ยงมากเกินไป และยังบอกให้หลีกเลี่ยงสัตว์ใหญ่และปล่อยให้ล่าสัตว์เล็ก ๆ ให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ แต่ความรักของเทพธิดาที่มีต่ออิเหนานั้นมีอยู่ฝ่ายเดียว เพราะ Donis หนุ่มไม่ได้คืนความรักให้กับเทพธิดาเลย อาจเป็นเพราะอีรอสไม่ได้ยิงธนูรักใส่ชายหนุ่มด้วย ทำให้เกิดเหตุการณ์เช่นนั้น และด้วยเหตุที่อิเหนาไม่รักเทพีอโฟรไดท์ตอบ จึงทำให้ไม่สนใจคำตักเตือนของเทพีและยังคงล่าสัตว์น้อยใหญ่ต่อไปตามความต้องการของตนเอง
เทพอโฟรไดท์ เทพกรีก (ต่อ)
เทพกรีก มีใครบ้าง วันหนึ่ง ขณะที่อโฟรไดท์ต้องจากอิเหนาไปทำธุระบางอย่าง เทพยดาก็เหาะเหินเดินอากาศไป ส่วนอิเหนาก็ออกไปล่าสัตว์ตามปกติ และได้พบกับหมูป่าที่ดุร้าย (บางตำนานกล่าวว่าเทพเจ้า Eres เสกให้หมูป่าตัวนี้ เพราะความริษยาของ Aphrodite ที่มีต่อ Adonis) เขาจึงตามล่าหมูป่าจนต้อนจนมุม ก่อนที่อิเหนาจะพุ่งหอกไปที่ร่างของหมูป่า น่าเสียดายที่หอกไม่โดนตำแหน่งสำคัญ ส่งผลให้หมูป่าต้องทนทุกข์ทรมานมากขึ้นเรื่อยๆ หมูป่าตรงเข้าฟันจนอิเหนาตายในที่สุด
เมื่อเทพีอะโฟรไดทีได้ยินเสียงร้องของอิเหนากลางอากาศ เทพีจึงตัดสินใจดึงหงส์กลับทันที เพื่อลงมายังพื้นโลกและพุ่งเข้าหาอิเหนาทันที เทพธิดาก้มลงจุมพิตอิเหนาที่กำลังสิ้นใจด้วยความเจ็บปวด พร้อมกับคร่ำครวญคร่ำครวญด้วยความรักอาลัยอย่างหาที่สุดมิได้ แล้วทึ้งผม ทรวงอก กระทำอย่างที่คนบ้ามักทำกัน เทพธิดารู้สึกว่าเธอโชคร้าย และคร่ำครวญถึงเทพีผู้กุมชะตา ทำไมเธอถึงต้องคิดถึงชายที่เธอรัก? รอยฟกช้ำครั้งนี้คล้ายกับได้ควักดวงตาเทพธิดาออกมา
เทพอโฟรไดท์ เทพกรีก (ต่อ)
เทพกรีก 12 องค์ หลังจากความโศกเศร้าเริ่มจางหายไป เทพธิดาก็ยืนยันว่า “เกี่ยวกับเหตุการณ์นี้ ดังนั้นอย่าคิดว่าที่รักของฉันจะอยู่ตลอดไปในยมโลก เลือดอิเหนาแก้วตาของข้าพเจ้ากลายเป็นดอกไม้แทนความโศกเศร้าและขอให้ข้าพเจ้าระลึกถึงเหตุการณ์อันน่าสลดใจนี้ปีละครั้ง” เทพีโปรยน้ำทิพย์อันศักดิ์สิทธิ์ลงบนเลือดของอิเหนา และทันใดนั้นก็ปรากฏเป็นพืชที่มีดอกสีแดงเหมือนสีทับทิมผุดขึ้น และดอกไม้นั้นถูกเรียกสืบต่อกันมาว่า “ดอกอิเหนาหรือดอกอัญชัน” ซึ่งแปลว่า ดอกไม้ที่ลอยมาตามลม ธรรมชาติของลมที่ทำให้ดอกไม้นี้บานได้ และต้องมีช่วงหนึ่งที่กลีบดอกปลิวไป ทำให้อยู่ได้ 3-4 เดือนเท่านั้น
เดิมทีก่อนที่เทพีอะโฟรไดทีจะกลายเป็นเทพีแห่งความงามและความรัก เทพีเคยเป็นเทพีแห่งความอุดมสมบูรณ์มาก่อน กล่าวกันว่าเมืองที่นับถือเทพีมากที่สุดชื่อเมืองปาฟอสในไซปรัส และเมืองไซธีราซึ่งตั้งอยู่ที่เกาะครีต วิหารที่ Cnidus ในรัฐ Caria ซึ่งเทพี Athena เป็นเทพผู้อุปถัมภ์บนเนินเขา Acropolis และมีศิษยานุศิษย์มากราบไหว้เป็นจำนวนมาก
เทพอโฟรไดท์ เทพกรีก (ต่อ)
เทพี อโฟรไดท์ จากที่กล่าวว่าอโฟรไดท์เป็นเทพีที่ชาวกรีกและโรมันโบราณนับถือ เพราะมีความเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของมนุษย์มากที่สุด เพราะความรัก ความงาม เป็นสิ่งที่สามารถยึดเหนี่ยวจิตใจผู้คนให้หันมาสนใจหาความรู้มากกว่าเรื่องอื่นใด ด้วยเหตุนี้ เทพีอโฟรไดท์มักถูกบูชา และมีการกล่าวถึงในศิลปะและวรรณคดีมากมายกว่านั้น นอกจากนี้ยังมีความเชื่อของชาวกรีกและโรมันว่าเทพธิดาเป็นเทพธิดาแห่งความอุดมสมบูรณ์และเทพธิดาแห่งการคลอดบุตร ทำให้เกิดเป็นความเชื่อโบราณอย่างหนึ่งของตะวันตกที่เล่าสืบต่อกันมาจนทุกวันนี้ ทารกเกิดเพราะนกกระสานำมาให้ และความเชื่อนี้มีที่มาจากความเชื่อของมนุษย์และชาวกรีก ชาวโรมันตั้งแต่สมัยโบราณอีกด้วย
นกกระสามีความสำคัญในนิทาน นิทานพื้นบ้าน เทียบได้กับสุภาษิตหลายบท ได้กล่าวไว้ว่านกกระสาถือเป็นนกคู่บารมีของเทพีอโฟรไดท์ หากบ้านใดมีนกกระสาแต่งงานมาทำรังบนยอดหลังคา แสดงว่าเทพีอโฟรไดท์ไปโปรดครอบครัวนั้นให้กำเนิดบุตร และความเจริญรุ่งเรืองของครอบครัวนั้นๆ ในยุโรป โดยเฉพาะทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือ ก็มีการนับถือนกกระสาเช่นกัน ในเยอรมนีและเนเธอร์แลนด์ถือว่านกกระสาเป็นตัวแทนของโชคลาภที่จะเข้ามาหาตน ดังนั้น ชาวเยอรมันและวิลันดาจึงยินดีที่นกกระสาสามารถบินมาทำรังบนหลังคาบ้านของตนได้เสมอ นกเหล่านั้นมีชีวิตอยู่ได้นานแค่ไหน? ยิ่งถือเป็นมงคลแก่บ้านนั้นไปอีกนาน
